IJmker, Janne – Wij hadden het leven lief

Inhoud:

Als boerenmeisje ontmoet Riekie een joodse dwangarbeider uit een werkkamp in de buurt. De vriendschap die ontstaat wordt ruw verbroken als Samuel onverwacht naar Kamp Westerbork moet.
Jaren later interviewt Riekie’s dochter haar moeder over het leven in oorlogstijd. Veel gegevens kan de interviewer terugvinden, maar het herinneringsvermogen van de moeder blijkt niet altijd betrouwbaar.

Waardering:

Janne IJmker kruipt in de huid van Josje. Josje heeft veel gelezen over de Tweede Wereldoorlog maar voelt dat de boeken die zij las afbreuk doen aan de waarheid. Ze interviewt haar moeder.
Haar moeder, Riekie, woonde in haar jeugd tegenover het werkkamp Kremboong. Zo ontmoette Riekie de Joodse dwangarbeider Samuël. Samuël was de zogehete ‘potjeseter’ die elke vrijdag een pannetje eten at bij Riekies familie. Er ontstond een bijzondere vriendschap tussen de twee.
Riekie groeit op op een boerderij. De verstandhouding tussen haar en haar moeder is niet zo goed. Vaak moet ze thuis blijven van school om thuis te helpen. Hierdoor is ze verbitterd.
Het is Samuël die door zijn verhalen Riekie door al de teleurstellingen heen helpt.
Het verhaal van Riekie is de hoofdlijn. Daarnaast zijn er hoofdstukken waar Josje research doet en de verhalen van haar moeder overdenkt en hoofdstukken waarin brieven zijn opgenomen van Samuël aan zijn zwangere vrouw Sarah.
Alleen deze brieven is een goed verhaal op zich. Samuël is een blijmoedige, opgewekte man. Vol goede moed. Denkend dat hij loon krijgt voor zijn arbeid en met verlof naar huis kan. Maar gaandeweg worden zijn brieven somberder en lees je hoe de omstandigheden in het kamp steeds slechter worden.
Zo lees je in het verslag van Riekie dat Samuël zelfs afgevoerd wordt naar Westerbork.
Riekie sluit vriendschap met Jent, een nieuw meisje in de straat. Het wordt niet meer zoveel woorden gezegd maar Riekie weet goed dat Jent een Joods meisje is, ondergedoken bij een Nederlandse familie.
‘Wij hadden het leven lief’ is een boek dat je raakt. Zeker als je weet dat het gebaseerd is op een waargebeurd verhaal.  En het is een verhaal wat je een boodschap meegeeft.
Aan het einde van het boek blijkt dat Josjes moeder het verhaal, misschien zelfs haar herinneringen, een eigen draai gegeven heeft. Het net wat mooier gemaakt heeft dan het was. Waarom? Omdat ze zelf die keuze gemaakt zou hebben als ze in die tijd volwassen was geweest? Dat zet je aan tot nadenken. Wat zou je zélf gedaan hebben…
Achterin het boek staat een tijdlijn van de Joodse werkkampen en wat foto’s van het Kamp Kremboong.

Gegevens:

Uitgeverij: Brevier
ISBN:9789491583704
Aantal pagina’s: 255
Prijs: € 17.90